Høyrer russisk bombing. Plutselig tar skytinga seg opp

Caravellen gir gass på jordvegen og humpar oppover åsen. Den gule rapsåkeren strekker seg så langt ein kan sjå mot den blå himmelen. Kun ei røyksøyle frå eit utbomba hus bryt horisontlinja.

Soldatane som slåss ved fronten her, er frå den 128. separate transkarpatiske fjellangrepsbrigaden.

Hjelp frå Norge og Elon Musk

Ein slitent murhus fungerer som ein framskutt kommandoposisjon for ei gruppe soldatar. Det er spartanske forhold, men eit dieselaggregat leverer straum. Elon Musk sitt Starlink-system gir netttilgang.

Mykje av utstyret er levert frå allierte.

– Den skotsikre vesten min er levert av Norge, fortel ein soldat og peikar på brystet.

– Den har eg på meg kvar dag. Heilt til krigen er over.

Offiserspsykolog Jana Godojchuk fungerer som HR-ansvarleg. Tobarnsmora har vore i den 128. sidan 2014. Sist ho såg barna sine var i starten av januar.

Ho har forbarma seg over ein hund som har blitt kalla opp etter den tyrkiske angrepsdronen Bayraktar, som Ukriana har tatt i bruk mot den russiske fienden.

– Vi fann den nær flyktningesenteret ved Zaporizhzhia 13. mars, og tok den med oss sidan nokon hadde etterlatt den, fortel ho.

Ein fallen våpenbror

Caravellen tar oss eit lite stykke vidare til ein annan framskoten kommandoposisjon. Ein kraftig mann med skjegg, tatoveringar og bar overkropp er ikkje i humør til å snakke med oss. I går vart våpenbroren hans drepen av russiske styrkar.

– Vær så snill. Unnskyld meg, eg har verkeleg ein dårleg dag, seier han og går ut og tenner ein sigarett.

På bordet i rommet ligg halvspist hermetikk og ein tørr ostebit.

Mitika Rozhkov fortel at han har vore i avdelinga sidan krigen først starta, i 2014.

– Om eg er redd, seier han og ler.

– Sjølvsagt er eg redd. Men slik er krigen. Du må holde ut. Det fins ingen annan måte.

Den skjortelause er meir opptatt av å få påfyll av våpen, og pressar offiserane som er med i gruppa.

– Kva med dei antitankvåpna, spør han, medan han kvilelaust går i ring.

– Ja, ja. Du skal få to stykker.

– Ok. To er det eg treng.

Slava Ukraini

Våren er i ferd med å gå over i sommar. Vegetasjonen mellom dei endelause åkrane er ein perfekt skjulestad. Caravellen har kjørt det siste stykket fram til sjølve frontlinja.

– Høyr her, seier offiseren som leier an.

– Ikkje gå i ei gruppe. Berre følg etter kvarandre ein og ein om gangen. Fem meters avstand.

Ei rekke hol i bakken viser nedslag frå russisk artilleri og bombekastarar.

Skjult av grøne blad har ei gruppe soldatar slått leir. Her har dei grave såkalla revehi for å sove i, og for å søke dekning. Så startar dei dumpe drønna.

Lydane vi høyer er russisk bombing, fortel presseoffiser i 128., Jaroslav Galas.

– Over der. Russarar, seier han og peikar mot ein lysning i trelinja.

Smella vi høyrer er russarane. GRAD-rakettar.

Ei gruppe menn dukkar plutseleg opp. Ein av dei løftar våpenet ved synet av dei ukjende. Eit raskt «ære til Ukraina», og svaret; «ære til heltane», og løpet peikar ned igjen. Dei har nettopp rekognisert eit område inn mot fienden for å finne ut meir.

– Slik eg forstår det, er det slik det alltid er, seier Olegsandr.

– Dei forsøker å sikte seg inn mot posisjonane våre. Dei forsøker å svekke moralen vår, men det klarer dei aldri, seier han og ler.

Så tar skytinga i området seg verkeleg opp.

– Everest, Everest. Barney her.

Offiseren som har leia an, kallar opp på sambandet.

–Everest mottar.

– Everest, kva slags skyting er det der?

– Høgkaliber. Eg kjem ikkje gjennom til karane. Klokken 11 er det noko slags høgkaliber. Pansra kjøretøy av noko slag. Ved sida av Grå.

Artillerielden tiltar, men soldaten som skvatt til ved synet av dei ukjente har tina opp.

– Kom igjen, bli for ein kaffe i det minste, seier han og slår ut hendene.

– Nei, ikkje gå. Det er ingen fare.

Uansett om det er russisk eller ukrainsk artilleri vi høyrer, er vi på veg ut av området.

– Go, go go, seier Jana, og slår over i lett trav tilbake til bilen.

Offiseren er mindre diplomatisk i språkbruken:

– Mine kjære vener, få ræva i gir og la oss komme oss til helvete vekk herfrå!

Vel inne i bilen er han igjen på sambandet:

– Sei at han må ta direkte kontakt med dei, og korrigere skytinga. Men ikkje over oss!

– Verre enn da tyskerne var her

Få kilometer vekk frå fronten ligg ein liten landsby. Trass i kampane er det mange sivile ute. Her, midt i sjølve krigssona, bur 83 år gamle Kataryna Bndaryevich. I går knuste russiske granatar huset hennar.

– Den traff her. Og alt blei til aske. Huset mitt, kjøkkenet. Alt, seier ho fortvila og tørkar tårene.

No har ho mista lysta til å leve.

– Kva skal eg gjere. kvar skal eg bu? Eg kan like gjerne finne ei høg bru. Og så hoppe.

Men familien er alt i gang med å rydde opp i ruinane.

Stein på stein bygger ukrainarane opp igjen det russarane bombar.