– Avlys munnleg eksamen

Den siste tida har TV 2 vore i kontakt med fleire ungdomsskulelærarar i Askøy kommune utanfor Bergen som har éin ting til felles.

Dei er svært uroa før munnleg eksamen for årets tiandeklassingar.

Grunnen? Ansatte frå eit vikarbyrå er leigd inn av kommunen for å vere eksterne sensorar på eksamen.

– Elevane kan bli vurderte av personar som kanskje ikkje har jobba ein einaste dag på ungdomsskule, fortel ein bekymra lærar.

Lærarane i denne saka er anonymiserte, men TV 2 kjenner identiteten deira.

Må finne alternativ

I vår har fleire lærarar av ulike grunnar ikkje tatt på seg eller trekt seg frå å vere sensorar, noko som har ført til at Askøy kommune står i spagat.

– Helst vil vi jo bruke våre eigne, dyktige ansatte som sensorar, men når ikkje nok lærarar melder seg, er vi er nøydde til å finne alternativ, seier skulesjefen i Askøy, Anne-Merete Mærli Hellebø.

Då fristen for å melde seg som sensor nærma seg, mangla kommunen om lag 10-12 sensorar, cirka halvparten av det dei treng for å dekke behovet på alle dei fire ungdomsskulane i kommunen.

Det er ein situasjon dei ikkje har opplevd før, fortel Hellebø.

For å dekke mangelen har kommunen difor leigd inn vikarar frå bemanningsbyrået Pedagogisk Vikar-Sentral (PVS). PVS har om lag 900 ansatte i Bergen, som består av alt frå ufaglærde til faglærde, studentar og ferdig utdanna lærarar.

Dét har fått fleire fast ansatte lærarar i kommunen til å sjå raudt.

– Sjølv om det er flinke folk som jobbar der er eg skeptisk til om dei er kompetente nok til å vere sensorar. Det er ein jobb som krev mykje erfaring, seier ein av dei til TV 2.

Hen er bekymra for at elevane kan få avsluttande karakterar som er «heilt bingo» og meiner det er grunn til å avlyse munnleg eksamen.

Sjå svaret til PVS lenger ned i saka.

– Som å pisse på oss

Tidlegare i år har TV 2 skrive om lærarar som nekta å ta på seg sensoroppdrag som ein protest mot fjorårets lønsoppgjer. Det har ført til sensormangel slik dei opplever på Askøy no.

– Er de då ikkje litt skuldige i situasjonen sjølv?, spør vi ein av lærarane.

– Vi er ikkje blinde for at vi kan ha litt av skulda, men vi må tenke lengre enn berre eitt og eitt kull. Det er klart dette først og fremst går utover avgangselevane, men det er også ei prinsippsak som handlar om statusen til læraryrket.

Å bruke ansatte i PVS sender eit signal om at «kven som helst» kan vere sensor og svekkjer omdømet til yrket, meiner vedkomande.

– Det er som å pisse på oss, seier den opprørte læraren til TV 2.

Vil gi elevene karaktervalg

– Får rettferdige karakterar

Som skulesjef kan Anne-Merete Mærli Hellebø i teorien beordre lærarane til å stille som sensorar. Det er likevel ikkje noko ho har vurdert eller ønsker å gjere.

– Eg respekterer at lærarane av ulike grunnar ikkje har meldt seg som sensorar i år, seier ho.

Ho fortel at kommunen har spurt seg sjølve korleis dei skal klare å oppfylle krava i opplæringslova, og at dei har landa på at å bruke vikarar frå PVS er det beste alternativet slik situasjonen er no.

Ho seier dei har samarbeidd tett med PVS for å sikre seg at dei som blir henta inn har kompetansen som krevst for å setje rettferdige karakterar.

Dei skal blant anna ha minimum 60 studiepoeng i faga dei skal vurdere. Hellebø er sikker på at dei innleigde sensorane kjem til å samarbeide godt med faglærarane og understrekar at det alltid er ein faglærar og ein ekstern sensor som vurderer eleven og set karakter på munnleg.

– Kan du garantere at elevane vil få rettferdige karakterar av PVS-sensorane?

– Eg er heilt trygg på at elevane vil få eksamenskarakterar som speglar deira faglege nivå, seier skulesjefen.

Ho legg også til at kommunen til vanleg har brukt vikarar frå PVS for å dekkje behov når lærarar er sjukmelde og at det i seg sjølv ikkje er noko nytt.

Eksamenskaos etter dataproblemer: – Kjipt

– Har undervisningserfaring

Ingen frå PVS ønsker å stille med namn i saka, men selskapet skriv følgjande i ein e-post til TV 2:

«PVS har med bakgrunn i gitte kriterium plukka ut, og presentert kandidatar til kommunen. Kommunen har så valgt kven av desse kandidatane dei ønsker å bruke som sensorar ut frå sine kriterium.»

– Felles for dei sensorane som er valgt ut er at alle har dokumentert fullført og godkjend lærarutdanning, og har undervisningserfaring frå grunnskulen, skriv selskapet vidare.

PVS kan likevel ikkje garantere at alle som skal vere sensorar på Askøy, har arbeidserfaring frå ungdomsskule.

Det meiner fleire av lærarane er eit hån.

– For å kunne setje ein rettferdig karakter på ungdomsskulen, må du ha undervist og jobba på ungdomsskule i minimum eitt år, meiner ein av dei.

– Helst burde du ha jobba i minst tre år og ha sett standpunktkarakter i fag før du er sensor på munnleg, legg hen til.

«Det sender eit signal om at ein ikkje treng å ha undervisningserfaring for å gjere jobben vår», seier ein annan lærar på same skulen.

– Dette er uakseptabelt. Det er problematisk at dei innleigde sensorane ikkje har god nok undervisningserfaring og manglande sensoropplæring, meiner leiar i Utdanningsforbundet på Askøy, Frode Wollberg.

Skulesjef i Askøy, Hellebø, seier at alle innleigde sensorar får sensoropplæring, og tilbakeviser påstandane til Wollberg.

Les også: Frykter vårens eksamen kan ryke

Det same gjer PVS.

I ein av e-postane TV 2 har fått, skriv PVS at dei respekterer at somme stiller spørsmål ved løysinga, men understrekar at dei har hatt «ei grundig og tidkrevjande kartlegging av databasen sin for å finne rette kandidatar til oppdraget».

Dei legg deretter til at det ikkje er PVS «som har definert kva som er rett kompentanse og erfaring til sensoroppdraget», men at kommunen har gjort det.

Arve Doksæter er assisterande rektor og avdelingsleiar på Ravnanger ungdomsskule. Han fortel at kollegaene har diskutert vikarbruken hyppig.

– Sjølvsagt er det ønskeleg med erfarne sensorar, og dess meir undervisningserfaring dess betre. Men på same tid har vi forståing for at kommuna står i ein skvis og vi er glade for at eksamen blir avvikla.

Første munnlege eksamen på Askøy er torsdag 1. juni.

TV 2 rettar: 31. mai blei følgande avsnitt lagt til i artikkelen: Skulesjef i Askøy, Hellebø, seier at alle innleigde sensorar får sensoropplæring, og tilbakeviser påstandane til Wollberg. Bildeteksten med tittel «Støttar lærarane» blei også endra med opplysningane frå Hellebø.