Eitt år sidan branntragedien: – Har prega heile året

– Det er berre ei veke sidan ein tilfeldig person stoppa meg og tok det opp. Då forstår ein det har gått inn på veldig mange, seier politioverbetjent Jørn Karlsen.

Laurdag 16. januar 2021 blei Karlsen oppringt litt før kl. 06 på morgonen. Ei hytte i Risøyhamn på Andøya i Nordland stod i brann.

– Ein vaknar fort når ein forstår at fem personar er sakna, der fire av dei er born, minnast Karlsen som var innsatsleiar på staden.

Det blei tidleg bekrefta at dei fem sakna var omkomne i brannen.

Luise Marie Bang (40 år), Henning Christian Bang Johansen (15 år), Hedda Madell Bang Winther (10 år), Gustav Rane Krogh Hovde (12 år) og Mogens Pareli Krogh Hovde (15 år) mista alle livet.

Den sjette personen, ein mann i 40-åra, klarte å berge seg ut.

– Vi visste at vi ikkje kunne hindre tragedien som hadde oppstått, men vi hadde sterkt fokus på at vi kunne gjere ein forskjell for dei pårørande og sorgarbeidet deira, seier Karlsen.

Då han ankom branntomta laurdag morgon forstod Karlsen omfanget av tragedien.

I september avslutta politiet etterforskinga for å finne brannårsaken, utan å lukkast med å finne svaret.

– Vi ønsker at vi hadde kunne gitt dei pårørande svar på kva som var grunnen til at brannen starta, men vi har ikkje meir å jobbe med og derfor må vi avslutte saka utan å gi fleire svar enn at dei fem omkom som følge av brannen, sa politiadvokat Kay Rønning-Nyvold den gong.

– Svarte at det ikkje var mogleg

Mannen som overlevde og fekk varsla om brannen sprang barbeint i minusgrader på snødekt veg i fire kilometer fram til han fann eit hus der eit eldre ektepar tok han inn.

Dattera til ekteparet, Astrid Bertinussen Holm, seier til TV 2 at året har prega det vesle samfunnet.

– Og på eitt års-markeringa vil vi tenke ekstra mykje på det, seier Holm.

Mannen ekteparet tok inn i varmen er far til to av borna som omkom, medan kvinna som omkom var mor til dei to andre. Alle saman høyrde til i Vågan kommune i Lofoten.

Ordførar Frank Johnsen blei også vekt tidleg laurdag morgon av ein frå politiet.

– Han fortalde meg kven det var, eg svarte at det ikkje var mogleg, seier Johnsen.

– Blir aldri å gløyme dei

Kystkommunen med nesten 10.000 innbyggarar blei, og er framleis, sterkt prega av ulukka. Det fortel både ordførar og kommunepsykolog Lene Sommerseth Hansen.

– I eit samfunn på 10.000 er det ikkje slik at ein berre kjenner éin av dei som døydde. Ein kan vere kollega med ein som mista barnet sitt, samstundes som ein var fotballtrenar for eit av borna, seier Sommerseth Hansen.

Ho er også nestleiar for det psykososiale teamet i kommunen og har leia arbeidet med å ivareta dei pårørande sidan tragedien ramma i januar i fjor.

– For meg og alle som har jobba nært med denne katastrofen, og framleis gjer det, har det prega heile året og livet vårt, seier Sommerseth Hansen.

Ho understrekar at det ikkje har prega livet på ein uprofesjonell måte, men seier at noko anna er uunngåeleg.

– Fire born og ei ung kvinne døydde. Det kjem til å prege oss resten av livet.

Også ordføraren har vore sterkt prega. Han tenker ikkje på ulukka og familiane kvar dag, men fortel at det dukkar opp i tankane med jamne mellomrom.

– Eg bruker setninga «Eg kjende dei ikkje, men blir aldri å gløyme dei».

Høie sa nei til minnestund

På eitt års-dagen søndag 16. januar blir det fleire markeringar i Vågan. I tillegg til to private markeringar for familiane, vil det også vere opne kyrkjer for dei i lokalsamfunnet som ønsker å minnast eitt års-dagen.

– Det blir moglegheit for alle å komme og tenne lys, men markeringa er klart nedskalert på grunn av pandemien, seier Sommerseth Hansen.

Eigentleg skulle det ha vore minnekonsert, men på grunn av korona blei den avlyst. Også i fjor blei gravlegging og sorgprosessen påverka av pandemien.

– Det er openbert at det påverkar når ein må velje 50 personar som skal få komme når borna dine skal gravleggast i ei kyrkje som eigentleg har plass til 1200, seier Sommerseth Hansen.

Ordførar Johnsen seier at han var mykje i dialog med dåverande helse- og omsorgsminister Bent Høie (H) om få dispansasjon slik at dei kunne gjennomføre minnestund.

– Men det fekk vi ikkje, og det prega oss.

Dette rørte politimannen: – Det betyr mykje

Politioverbetjent Karlsen som leia innsatsen på branntomta, blei fort eit kjent fjes i nyheitene. Det var også han som formidla kven dei omkomne var på direktesendt TV.

– Det som kanskje var mest utfordrande var å sette seg på ATV-en og køyre ned frå branntomta, stille opp og gi dei opplysingane eg hadde til media, seier Karlsen.

Aldri før har innsatsleiaren opplevd å bli stoppa av så mange, både kjende og ukjende menneske, som i ettertid ønsker å snakke med han om hendinga.

Hyttebrannen er den mest tragiske hendinga han har arbeidd med gjennom snart 34 år som politimann.

– Dei vi verkeleg synest synd i er pårørande, venner og lokalsamfunn. Men det har vore veldig spesielt, hendinga har gått inn på heile regionen.

Ei stund etter at dei fem omkomne var gravlagde dukka det opp blomar på døra til politmannen.

– Det er fantastiske folk. At dei opp i det heile kan vise takksam for oss som jobba der, det seier jo litt. Dei verka som flotte folk som har omtanke for oss i redningsmannskapet. Det betyr mykje å få slik merksam, seier Karlsen.

Han håpar og trur det kjem til å gå bra med dei etterlatne.

Også ordføraren i Vågan tenker litt ekstra mykje på familiar og venner av dei omkomne denne helga.

– Dei seier at det første året er verst. Første bursdag utan, første jul utan. Dei kjem aldri til å bli gløymt, men vi får håpe at dei som stod nærast kan leve vidare med sorga, seier Johnsen.